KLESZCZE
Atakują w lesie, na działce i w parku – mowa o kleszczach. Te pasożyty są groźne dla zdrowia, warto więc wiedzieć co robić, przed i po ewentualnym spotkaniu z kleszczem.To ważne szczególnie teraz, kiedy częściej chodzimy do lasu.
Dlaczego kleszcze atakują człowieka?
Kleszcze są pasożytami, które egzystują dzięki żywicielowi, jakim jest m.in. jest człowiek. Dojrzałe, zapłodnione samice, by złożyć jajeczka muszą napić się krwi zwierzęcia lub człowieka, których obecność wyczuwają bezbłędnie z niewielkich odległości – po czym spadają z liści drzew, krzaków lub traw i wczepiają się w skórę.
Jak atakują skórę ?
Sam moment przekłucia naskórka i wysysania krwi pozostaje nie zauważony, ponieważ wydzielina zwierzęcia działa znieczulająco. Dopiero po 2-3 dniach podrażnione miejsce daje się nam we znaki – zaczyna swędzić a wypełniony krwią kleszcz powiększa się, przez co staje się lepiej widoczny. W miejscu ukłucia może wystąpić obrzęk, ból, swędzenie, zaczerwienienie.
Odkleszczowe zakażenia
Do zakażenia człowieka dochodzi w trakcie ssania krwi przez kleszcza. Niektóre kleszcze są zakażone bakteriami i wirusami wywołującymi choroby. Najgroźniejsza jest bakteria – krętek (Borrelia burgdorferi) – wywołujący boreliozę i wirusy (Flavovirus.) wywołujące wirusowe odkleszczowe zapalenie mózgu. Obie choroby nie leczone zagrażają niebezpiecznymi dla zdrowia powikłaniami.
Gdzie się najczęściej zakażamy?
Te małe pasożyty, przebywają najchętniej w wilgotnych lasach liściastych i mieszanych o gęstym poszyciu, nad brzegami stawów, jezior i rzek, w wysokiej trawie łąk, w parkowych zaroślach, a także w gniazdach ptaków, na strychach i poddaszach.
Ryzyko zakażenia chorobami odkleszczowymi
Ze względu na niebezpieczne dla zdrowia powikłania zakażeń odkleszczowych obowiązuje wzmożona czujność. Zwłaszcza gdy wybieramy się do lasu czy na łąkę w okresie największej aktywności kleszczy – tj. na przełomie maja i czerwca oraz w okresie sierpień-październik (o ile jest ciepło). Rezerwuarem kleszczy są bowiem łąkowe i leśne gryzonie, zwierzyna płowa, a także ptaki – m.in. gołębie, jaskółki. Trzeba też wiedzieć, że zakażenie krętkiem kleszczowym wywołującym boreliozę występuje w Polsce stosunkowo często i nie ma na nie w pełni skutecznego lekarstwa. Chorują prawie wszyscy, których skutecznie ukąsił kleszcz zakażony krętkiem. Na szczęście nie wszystkie kleszcze są zakażone, choć na niektórych terenach jest ich 15-20%.
BOLERIOZA
Co to za choroba?
Borelioza jest jedną z najczęstszych chorób zakaźnych w Polsce. Znana jest też pod nazwą krętkowica. Jest przewlekłą, wieloetapową infekcją bakteryjną. Wywołują ją bakterie – tzw. krętki (Borrelia burgdorferi) przenoszone przez wszystkie postacie kleszczy. Stąd bywa również nazywana krętkowicą kleszczową. Co roku zapada na nią kilkadziesiąt tysięcy Polaków. Boreliozy nie można lekceważyć – ostrzegają lekarze. Nie rozpoznana i nie leczona zagraża licznymi niebezpiecznymi powikłaniami. Kobietom w ciąży grozi nawet poronieniem i uszkodzeniem płodu.
Etapowy rozwój boreliozy
Typowe objawy choroby to czerwone plamy, gorączka, osłabienie, bóle mięśni i stawów. Występują one po upływie 3-30 dni po ukąszeniu kleszcza (rumień alergiczny lub fizjologiczny od razu! Następnie czerwone plamy powiększają się obwodowo, stopniowo blednąc od środka, do miejsca ukłucia. Zmiany skórne występują u 80-90% osób zarażonych już na I etapie choroby, chociaż występują również później wtórnie. U reszty – dopiero po kilku miesiącach od zainfekowania – pojawiają się od razu objawy charakterystyczne dla drugiego etapu choroby. W II etapie zakażenia następuje rozsiew krętków do innych narządów – zaatakowane są stawy, układ nerwowy lub krążenia.
Przebieg choroby
– I etap – od 60 do 90 dni po ukłuciu kleszcza, zmiany skórne (rumień). Niebolesnym zmianom skórnym może towarzyszyć świąd, bóle mięśni, ogólne robicie, stany podgorączkowe, niekiedy powiększenie węzłów chłonnych.
– II etap – rozwój zmian skórnych, ostre zmiany zapalne narządów (w tym stawów, serca, ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego)
– III etap – przewlekła infekcja – powyżej l roku do kilkunastu lat od zakażenia. Występują przewlekłe zmiany skórne oraz destrukcyjne zmiany zapalne stawów, przewlekłe zapalenia mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych.
Rozpoznanie boreliozy
Zmiany skórne – rumień, czerwone plamy – o ile wystąpią – są łatwe do zaobserwowania, ale bywają mylone z różą, grzybicą, skórnymi zmianami alergicznymi lub fizjologicznym odczynem na ukąszenie owadów.
Lokalizacja zmian skórnych
U dzieci czerwone plamy lub grudki pojawiają się zwykle na skórze głowy, twarzy i szyi. Natomiast u dorosłych ma pośladkach, zgięciu pod kolanami lub pod pachami, czyli tam, gdzie najczęściej przyczepiają się kleszcze.
